به گزارش “راهبرد انرژی“، نوسانات نرخ ارز، بهویژه افزایش قیمت دلار، همواره یکی از عوامل تعیینکننده در فضای کسبوکار ایران بوده است. صنعت شیمیایی و پتروشیمی بهعنوان یکی از مهمترین بخشهای صادراتمحور و ارزآور کشور، بیش از سایر صنایع تحت تأثیر این متغیر قرار دارد. دکتر محمد دامغانیان مدیرعامل شرکت بین المللی پتروشیمی کادوس در دیدار با «بیلگه دونمز» رایزن تجاری ترکیه در تهران در خصوص فرصتها و چالشهای تجارت و صادرات پتروشیمی ایران به ترکیه گفتگو کرد.
تاثیر مستقیم نوسان نرخ ارز بر سودآوری و ریسک صادرات
دامغانیان در خصوص روند صعودی قیمت دلار و اهمیت آن برای صادرکنندگان ایرانی اظهار داشت: در ماههای اخیر شاهد روند افزایشی و ناپایدار نرخ دلار در داخل ایران بودهایم؛ موضوعی که ناشی از عوامل متعددی مانند تورم ساختاری، محدودیتهای ارزی، تحریمها و انتظارات تورمی در اقتصاد است. برای صادرکنندگان، نرخ دلار صرفاً یک عدد نیست، بلکه متغیری کلیدی در تصمیمگیریهای قیمتگذاری، انعقاد قراردادهای صادراتی و مدیریت نقدینگی به شمار میرود. لذا،هرگونه نوسان شدید در نرخ ارز، مستقیماً بر سودآوری و ریسک فعالیتهای صادراتی اثر میگذارد.
افزایش جذابیت صادرات از منظر ریالی
این تریدر محصولات پتروشیمی با اشاره به اینکه افزایش نرخ دلار، دو اثر همزمان و گاه متضاد بر صادرات محصولات شیمیایی و پتروشیمی دارد، تاکید کرد: اثر اول افزایش جذابیت صادرات از منظر ریالی است. از آنجا که قیمت فروش محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به دلار تعیین میشود، رشد نرخ دلار میتواند درآمد ریالی صادرکنندگان ایرانی را افزایش دهد و در کوتاهمدت سودآوری را بهبود بخشد.
افزایش هزینههای تولید و لجستیک
این کارشناس بازار بین المللی پتروشیمی در ادامه افزود: افزایش هزینههای تولید و لجستیک تاثیر دوم رشد نرخ ارز بر صادرات محصولات پتروشیمیایی است. در مقابل، بخشی از هزینههای تولید، بستهبندی، حملونقل، بیمه و حتی تأمین برخی مواد اولیه وابسته به ارز است. در نتیجه، افزایش دلار میتواند هزینه تمامشده را بالا ببرد و حاشیه سود واقعی را بهویژه در محصولاتی با رقابت شدید جهانی کاهش دهد.
خنثی شدن افزایش درآمد دلاری صادرکنندگان پتروشیمی بواسطه مقررات داخلی
دامغانیان تصریح کرد که افزایش قیمت دلار همیشه به نفع صادرکنندگان ایرانی پتروشیمی نبوده و چنین برداشتی سادهانگارانه است. اگرچه در ظاهر افزایش دلار درآمد ریالی را بیشتر میکند، اما در عمل عوامل محدودکنندهای به شرح ذیل وجود دارد که عبارتند از: 1-محدودیتهای بازگشت ارز صادراتی و هزینههای نقلوانتقال پول، 2-رقابت شدید کشورهای منطقه با هزینه تولید کمتر یا دسترسی آسانتر به بازارهای جهانی، 3- بیثباتی در سیاستهای ارزی و تجاری که برنامهریزی بلندمدت را دشوار میکند. بنابراین، افزایش نرخ دلار تنها در صورتی به نفع صادرکننده ایرانی است که با ثبات نسبی، سیاستگذاری شفاف و مدیریت حرفهای هزینهها همراه باشد.
افزایش قیمت محصولات پتروشیمیایی در داخل در نتیجه رشد نرخ ارز
این فعال تجارت محصولات پتروشیمی در بازار ترکیه گفت: نوسانات دلار بر بازار داخلی محصولات شیمیایی نیز تاثیرگذار است. چرا که بازار داخلی بهشدت از نرخ ارز تأثیر میپذیرد. با افزایش دلار، قیمت بسیاری از محصولات شیمیایی در داخل کشور نیز افزایش مییابد؛ زیرا این محصولات یا صادراتمحورهستند یا قیمتگذاری آنها بر مبنای نرخهای جهانی انجام میشود. لذا ین موضوع میتواند منجر به کاهش قدرت خرید صنایع پاییندستی و ایجاد رکود مقطعی در بازار داخلی شود.
متنوع سازی بازارهای صادرات پتروشمی تقویت کننده مزیت رقابتی ایران
دامغانیان اعلام کرد در چنین شرایطی، نقش صادرات قوی و هدفمند نقش و اهمیت مضاعفی پیدا می کند. صادرات پایدار و حرفهای میتواند نقش «ضربهگیر اقتصادی» را ایفا نماید. افزایش ارزآوری، تنوع بازارهای هدف و انعقاد قراردادهای بلندمدت صادراتی، به کاهش فشارهای ارزی و ایجاد ثبات نسبی کمک میکند. در صنعت پتروشیمی، تمرکز بر بازارهای منطقهای، آفریقا و آسیای جنوبی میتواند مزیت رقابتی ایران را تقویت کند.
راهکارهای 5 گانه گذر فعالان صادرات محصولات پتروشیمی ایران از شرایط کنونی
مدیرعامل شرکت بین المللی پتروشمی کادوس در ادامه راهکارهای 5گانه کلیدی را برای فعالان صادرات محصولات شیمیایی و پتروشیمی برای عبور موفق از شرایط نوسانی فعلی مطرح کرد که تنوعبخشی به بازارهای صادراتی و کاهش وابستگی به یک یا دو مقصد، مدیریت حرفهای ریسک ارزی در قراردادها و شرایط پرداخت و کنترل و بهینهسازی هزینههای تولید و لجستیک از جمله آنها می باشد. همچنین تمرکز بر محصولات با ارزش افزوده بالاتر بهجای خامفروشی، تقویت برند و اعتبار بینالمللی شرکتها برای حفظ مشتریان بلندمدت نیز از دیگر راهکارهایی است که باید در دستور کار اجرایی صادرکنندگان محصولات پتروشیمیایی ایران قرار بگیرد.
نگاه بلندمدت و راهبردی شرکتها، ضامن تثبیت جایگاه در بازار جهانی
دامغانیان در پایان دیدار تاکید کرد: افزایش نرخ دلار، همانقدر که میتواند فرصتساز باشد، تهدیدآفرین نیز هست. موفقیت در صادرات محصولات شیمیایی و پتروشیمی در چنین فضایی، بیش از هر چیز به مدیریت هوشمندانه، تحلیل بازار و تصمیمگیری حرفهای وابسته است. شرکتهایی که نگاه بلندمدت و استراتژیک دارند، میتوانند حتی در شرایط پرنوسان ارزی نیز جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت کنند.
بیلگه دونمز رایزن تجاری سفارت ترکیه در تهران نیز در پایان ضمن ابراز خوشحالی از دیدار با یکی از صادرکنندگان موفق محصولات پتروشیمی ایران در بازار این کشور، و امیدواری به افزایش حجم روابط تجاری دو کشور بر حل و فصل مسائل و چالشهای صادرکنندگان و تجار محصولات پتروشیمی ایران در ترکیه تاکید کرد.
